ทำไมบางคนกินเผ็ดแล้วคันหัว?

หลายคนรับประทานอาหารเผ็ดหรือมีพริกเป็นส่วนประกอบ แล้วเกิดอาการคันหนังศีรษะยุบยิบ เหงื่อออกมากผิดปกติ จนหลายคนเกิดคำถามว่าเกี่ยวกับการแพ้สารในพริกหรือไม่

บทความนี้เราจะพาไปดูกันว่าทำไมบางคนเมื่อทานอาหารเผ็ดแล้วจึงมีการคันหัว รวมถึงตอบคำถามคาใจหลายๆ คนที่ว่าอาการดังกล่าวใช่อาการแพ้พริกหรือไม่อย่างไร ไปดูกันเลย

1. แคปไซซินและปฏิกิริยาทางร่างกาย

สารแคปไซซินในพริกคือส่วนสำคัญที่ทำให้รู้สึกเผ็ด โดยเมื่อทานอาหารที่มีแคปไซซิน ร่างกายจะรับรู้ถึงความเผ็ดและร้อนผ่านตัวรับที่เรียกว่า TRPV1 ซึ่งทำหน้าที่ตรวจจับความร้อน การรับแคปไซซินจึงกระตุ้นตัวรับเหล่านี้ ทำให้ร่างกายตอบสนองโดยการปล่อยเหงื่อและเกิดความร้อนในร่างกาย ส่วนอาการคันหัวนั้นเกิดจากการที่แคปไซซินกระตุ้นระบบประสาทในเส้นเลือดรอบหนังศีรษะ ทำให้เส้นเลือดขยายตัวจนเกิดความรู้สึกคัน

2. การกระตุ้นระบบประสาทอัตโนมัติ

แคปไซซินสามารถกระตุ้นระบบประสาทอัตโนมัติ ซึ่งควบคุมการทำงานของร่างกายโดยอัตโนมัติ เช่น การหลั่งเหงื่อ อัตราการเต้นของหัวใจ และการขยายตัวของหลอดเลือด ระบบนี้ยังมีส่วนทำให้ผิวหนังและหนังศีรษะมีปฏิกิริยาต่อความเผ็ด ซึ่งสามารถกระตุ้นให้เส้นผมยกตัวขึ้นและเกิดอาการคันหัวได้

3. ปัจจัยทางพันธุกรรมและความไวต่อแคปไซซิน

บางคนมีความไวต่อแคปไซซินมากกว่าคนอื่น ๆ ทำให้เกิดปฏิกิริยารุนแรงขึ้น เช่น คันหัวหรือคันตามผิวหนัง ซึ่งเป็นผลมาจากพันธุกรรมที่ส่งผลต่อความไวของตัวรับ TRPV1 ทำให้เกิดการรับรู้ความเผ็ดและการตอบสนองได้เร็วกว่า

4. การปล่อยสารฮิสตามีน

ในบางกรณี การทานอาหารเผ็ดสามารถกระตุ้นการปล่อยสารฮิสตามีน (Histamine) ซึ่งเป็นสารเคมีที่ร่างกายปล่อยออกมาเมื่อเกิดการระคายเคืองหรือมีการอักเสบ สารนี้สามารถทำให้รู้สึกคันและเกิดการอักเสบเล็กน้อย ซึ่งบางครั้งก็มีผลต่อหนังศีรษะโดยตรง

วิธีลดอาการคันหัวจากการทานเผ็ด

• ดื่มนม: นมมีโปรตีนเคซีน (Casein) ที่ช่วยทำลายแคปไซซิน ทำให้ลดความเผ็ดและอาการคันได้
• เลี่ยงอาหารเผ็ดจัด: การลดปริมาณอาหารเผ็ดอาจช่วยลดการกระตุ้นระบบประสาทอัตโนมัติและอาการคัน
• ใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลหนังศีรษะ: ถ้าคันหัวเป็นประจำ อาจใช้แชมพูหรือผลิตภัณฑ์ที่ช่วยบรรเทาอาการระคายเคือง

สรุปตามปกติแล้วเวลาคนเรา หรือแม้กระทั่งสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ทานพริกเข้าไปแล้ว พริกจะเข้าไปกระตุ้นเส้นประสาทตัวหนึ่ง ทำให้เกิดอาการหลายๆ อย่าง เช่น เกิดอาการร้อน อาการเหงื่อออก โดยเหงื่อออกที่สัมพันธ์กับการรับประทานพริกมีได้หลายที่ เช่น ที่ศีรษะทำให้เกิดอาการคันที่ศีรษะได้ บางคนเหงื่อออกที่หน้าเยอะ ซึ่งถือเป็นการตอบสนองของร่างกายเฉยๆ ขึ้นอยู่กับร่างกายของแต่ละคนที่ไม่เท่ากัน ไม่ได้เกี่ยวข้องกับเรื่องของการแพ้สารในพริกแต่อย่างใด